Het trieste der tropen

Omschrijving

`Ik heb een hekel aan reizen en aan ontdekkingsreizigers.` Zo luidt de beroemd geworden eerste zin van Tristes tropi­ques (1955), het magnum opus van Claude Lévi-Strauss. De in 1905 in Brus­sel geboren cultureel antropoloog - of etnograaf, zoals hij zichzelf liever noemt - zou met dit boek wereld­faam verwerven. Na deze aanhef doet Lévi-Strauss uitgebreid verslag van zijn reizen naar Brazi­lië, waar hij na zijn studie een aanstel­ling kreeg als docent aan de Universi­teit van São Paulo, en naar Azië. Zij vormden voor Lévi-Strauss een aanleiding tot het schrijven van een verslag van de intellectuele `zwerftocht` die hem via de filosofie naar de etnologie leidde. Maar zijn grootste faam ontleent dit boek aan de delen die Lévi-Strauss wijdde aan de vier Braziliaanse india­nenstammen bij wie hij in de jaren dertig van de vorige eeuw etnologisch veldonderzoek verricht­te. Eens waren de Caduveo, de Borôro, de Nambikwara en de Tupi-Kawahib met velen; toen Lévi-Strauss hun leven deelde, waren ze nog maar met weini­gen. De etnograaf besefte dat het niet lang meer zou duren of er zou vrijwel niemand van hen meer bestaan, hoogstens een enkeling die, door de nood ge­dwongen, zich in een westerse samenle­ving had gevoegd. Met mede­dogen, res­pect en humor beschrijft Lévi-Strauss het karige leven, de ge­bruiken en materiële cul­tuur van deze volkeren. Wes­ters supe­rioriteitsge­voel is hem vreemd, maar evenmin is hij geneigd een geïdealiseerd beeld van de `nobele wilde` te geven. Vertaler: Marianne Kaas